Pelaksanaan Hukuman Sebatan Di Mahkamah Syariah (Part 1)

PENDAHULUAN

Hukuman sebat tersebut telah diperuntukkan di dalam semua Enakmen Undang-Undang Tatacara Jenayah Syariah bagi kebanyakan negeri-negeri di Malaysia dan telah berkuatrkuasa mengikut tarikh-tarikh yang telah ditentukan . Manakala di dua buah negeri iaitu Terengganu dan Kelantan mempunyai Kaedah- Hukuman Sebat yang khusus yang telah mula berkuatkuasa di Kelantan pada 1hb. Mei 1987 (Kanun Jenayah Syariah 1985). Di Terengganu mula berkuatkuasa pada 27 Oktober 2003 di bawah Kaedah Hukuman Sebat dalam Jadual V (Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Hudud dan Qisas) Terengganu 2002).

Bagi tujuan penjelasan dalam artikel ini penulis akan mengambil contoh Keadah Hukuman Sebat ini akan mengguna pakai Seksyen 125 Akta Prosedur Jenayah Syariah (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1997 (Akta 560) yangmana isi kadungan hampiran sama di semua negeri di Malaysia.

2. SEBAT

2.1 Takrif sebat berdasarkan Kaedah-Kaedah Hukuman Sebat 1987 (Negeri Kelantan bererti pukulan dengan rotan oleh pengawai yang ditugas khas oleh pihak berkuasa penjara.

2.2 Hukuman seabat merupakan salah satu hukuman di dalam perundangan Islam. Antara tujuan perlaksanaannya ialah:-

i. Supaya sesiapa yang menerima hukuman atau melihatnya akan menjauhi dari melakukan jenayah atau kesalahan.

ii. Membersihkan masyarakat dari perbuatan dan tabiat yang keji dan hina.

iii. Menghindarkan masyarakat dari perbuatan dan tabiat yang keji dan hina.

iv. Mengamankan masyarakat dari bahaya dan ancaman jenayah.

v. Untuk menjadi teladan yang paling berguna untuk mengatasi perbuatan-perbuatan jenayah.

vi. Supaya mereka takut untuk mendekati perbuatan-perbuatan yang keji.

2.3 Di dalam perundangan Islam, hukuman sebat terbahagi kepada dua bahagian:-

1. Sebat dalam masalah hudud iaitu seksaan yang telah ditetapkan oleh Allah S.W.T yang wajib dilaksanakan sebagai menunaikan hak dan perintah Allah S.W.T.

2. Sebat dalam masalah ta’zir iaitu seksaan bagi kesalahan-kesalahan selain daripada kesalahan hudud, qisas, diat, kifarat dan erti ta’zir ialah denda yang memberi pengajaran.

2.4 Syara’ tidak menetapkan sesuatu seksaan atau hukuman tertentu sebagai kesalahan ta’zir dan cukup serta memadai dengan menetapkan kumpulan hukuman dari serendah-rendahnya kepada seberat-beratnya dan sesudah itu diserahkan kepada pihak pemerintah untuk memilih dan menentukan mana-mana hukuman yang sesuai mengikut suasana dan keadaan masalah itu sendiri. Ini adalah kerana tujuan utama perlaksanaan hukuman ta’zir dalam syariat Islam ialah pencegahan dan pengajaran disamping pemulihan dan pendidikan ataupun al-ta’dib.

3. DALIL PENSYARIATAN SEBAT DALAM HUKUMAN HUDUD

1. Kesalahan Zina

Bagi kesalahan zina, sebat ataupun rotan merupakan salah satu hukuman keatas penzina yang muhsan. Sebagaimana firman Allah dalam surah an-Nur ayat 2:-

Maksudnya:-

Perempuan yang berzina dan lelaki yang berzina, hendaklah kamu sebat tiap-tiap seorang daripadanya 100 kali sebatan : Dan janganlah kamu dipengaruhi oleh perasaan belas kasihan terhadap keduanya dalam menjalankan hukuman agama Allah, Jika benar kamu beriman kepada Allah dan hari akhirat : Dan hendaklah disaksikan hukuman seksa yang dikenakan kepada mereka itu oleh sekumpulan dari orang-orang yang beriman.

Sebagaimana yang diriwayatkan dlam sebuah hadis:-

Maksudnya:-

Ambilah dariku, sesungguhnya Allah telah menentukan bagi mereka jalan, anak dara dan teruna seratus kali dan buang daerah selama setahun, dan yang sudah berkahwin 100 rotan dan rejam dengan batu.

(Riwayat Muslim, Abu Daud dan at Tarmizi dari Ubbadah bin as Sormit)

2. Menuduh Zina (Qazaf)

Dalam perundangan Islam bahawa sesiapa yang menuduh seseorang dengan perbuatan yang haram (zina), maka wajib seseorang yang membuat tuduhan tersebut (Qazaf) Membuktikan kebenaran ataupun dakwaan tersebut, akan tetapi jika seseorang itu gagal atau engan dalam pembuktian, maka dia akan dikenakan hukuman haddberdasarkan firman Allah S.W.T dalam surah an-Nur ayat 4:

Maksudnya:

Dan orang-orang yang menemparkan tuduhan zina kepada perempuan yang terpelihara kehormatannya, kemudian mereka tidak membawa empat orang saksi, maka sebatlah mereka 80 kali sebat: Dan janganlah kamu menerima persaksian mereka itu selama-lamanya: Kerana mereka adalah orang yang fasik.

3. Meminum Arak

1. Jumhur Fuqaha mengatakan hukuman had bagi orang yang minum arak dan mabuk ialah lapan puluh kali sebatan. Sebagaimana diriwayatkan :

Maksudnya:

Daripada Saidina Ali bin Abi Talib k.w pernah berkata: “Apabila seseorang minum dia mabuk, dan apabila dia mabuk dia meracau, dan apabila dia meracau dia boleh berdusta (menuduh orang berzina) danhad tuduhan zina ialah 80 kali sebatan”. Dan tidak ada seorang pun yang mengingkarinya. Oleh itu ia telah menjadi satu ijma.

2. Sementara itu Ulama Syafie mengatakan bahawa hukuman had bagi orang yang meminum arak termasuklah semua bahan yang memabukkan ialah sebanyak 40 kali sebatan. Bagaimanapun baginda Cuma menyebat pemabuk dengan bilangan sebatan yang tidak tetap.

3. Sebagaimana yang telah diriwayatkan :

Bermaksud:

Saidina Ali Bin Abi Talib k.w telah berkata, “Nabi Muhammad S.A.W telah menyebat sebanyak 40 kali sebatan, Saidina Abu Bakar 40 kali dan Saidina Umar 80 kali kesemuanya adalah sunnah dan yang ini (80 kali) lebih saya suka.”

4. DALIL PENSYARIATAN HUKUMAN SEBAT DALAM KES TA’ZIR

4.1 Hukuman sebat atas kesalaha-kesalahan Ta’zir telah disyariatkan oleh hadis dan ijma’. Antara nas-nas mengenai hukuman ini dlam kes-kes Ta’zir ialah :

i. Dalam hadis dari Abu Burdah bahawa dia pernah mendengar Nabi S.A.W bersabda terjemaahannya berbunyi :

“Sesiapa yang melampaui batas selain daripada Hudud mereka adalh orang-orang yang melampaui batas.”

Hadis ini membawa erti harus mengenakan hukuma rotan kepada kesalahan-kesalahan yang bukan dari kesalan-kesalahn Hudud.

ii. Sebagaimana yang telah dinyatakan dalam sebuah hadis yang lain :-

“Daripada Abu Hurairah r.a telah berkata, Rasululllah S.A.W telah bersabda: “Apabila kamu memukulnya hendaklah menjauhi mukanya.”

iii. Terdapat riwayat bahawa Ma’in bin Zaidah telah membuat mohor menyerupai ukiran mohor Baitulmal, kemudian ia membawanya kepada petugas Baitul mal dan mengambil harta daripadanya. Perkar ini sampai kepada Saidina Umar r.a lalu beliau memukul Ma’in 100 kali sebatan dan menahannya. Ma’in membantahnya lalu Saidina Umar memukulnya 100 kali lagi, tetapi Ma’in membantah lagi selepas itu dan Saidina Umar memukulnya dan meletakkannya dalam buangan. Sebenarnya Saidina Umar menyebat Ma’in atas beberapa jenayah, aiatu memalsukan mohor Baitulmal, mengambil harta daripada Baitulmal dan membuat penipuan kepada orang lain.

iv. Diriwayatkan bahawa Saidina Abu Bakar r.a pernah memukul seorang lelaki dengan 100 kali kerana didapati lelaki itu tidur sekatil dengan seorang wanita ajnabiah(bukan muhrim).

v. Berasakan dalil-dalil inilah para Khulafa’ al-Rasyiddin dan pemerintah-pemerintah Islam berpegang bahawa sebat boleh dilaksanakan sebagai salah satu dari hukuman Ta’zir dan menjadinya sebagai salah satu ijma fuqaha.

5. PELAKSANAAN SEBAT MENIKUT PERUNTUKAN-PERUNTUKAN STATUTORI

Perlaksanaan hukuman sebat telah diperuntukan di dalam semua Enakmen Undang-Undang Tatacara jenayah Syariah bagi kebanyakan negeri-negeri di Malaysia kecuali 2 buah negeri iaitu Perlis dan Kedah. Negeri-negeri yang telah meluluskan sebagaimana berikut :

1. Kanun Acara Jenayah (Negeri Perak) 1994 Seksyen 121

2. Ordinan Prosedur Jenayah Syariah ( Negeri Sabah) 1993 Seksyen 123

3. Enakmen Tatacara Jenayah Syariah (Negeri Johor) 2003 Seksyen 125

4. Enakmen Tatacara jenaya Syariah (Negeri Pahang) 2002 Seksyen 125

5. Enakmen Tatacara Jenayah Syariah (Negeri Melaka) 2002Seksyen 125

6. Akta Prosedur jenayah Syariah (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1997 Seksyen 125

7. Enakmen Tatacara Jenayah Syariah (Negeri Selangor) 2003Seksyen 125

8. Enakmen Tatacara Jenayah Syariah (Hudud dan Qisas) Terengganu 2002 Seksyen 125

9. Enakmen Tatacara Jenayah Syariah (Negeri Kelantan) 2002Seksyen 125

10. Enakmen Tatacara Jenayah Syariah (Negeri Pulau Pinang) 1996Seksyen 125

11. Ordinan Tatacara Jenayah Syariah (Negeri Sarawak) 2001Seksyen 125

12. Enakmen Tatacara Jenayah Syariah (Negeri Sembilan) 2003Seksyen 125

Di dalam Seksyen 125 Akta Prosedur Jenayah Syariah (Wilayah Persekutuan) 1997 (Akta 560) telah memperuntukkan sebagaimana berikut :-

Hukuman Sebat

125. (1) Peruntukan seksyen ini dan seksyen 126 hendaklah terpakai apabila tertuduh dihukum sebat.

(2) Alat sebatan, tidak termasuk pemegangnya, hendaklah dari jenis yang sama dan dibuat sama ada daripada rotan atau ranting kecil pokok yang tiada ruas atau buku dan panjangnya tidak melebihi 1.22 meter dan tebalnya tidak melebihi 1.25 sentimeter.

(3) Peruntukan yang berikut hendaklah diikuti apabila melaksanakan hukuman sebat, iaitu –

a) Sebelum hukuman itu dilaksanakan, pesalah hendaklah diperiksa oleh seorang Pengawai Perubatan Kerajaan untuk diperakui bahawa pesalah itu adalah dalam keadaan kesihatan yang baik untuk menjalani hukuman itu;

b) Jika pesalah itu sedang hamil, pelaksanaan itu hendaklah ditangguhkan sehingga tamat tempoh dua bulan selepas bersalin atau keguguran, mengikut mana-mana yang berkenaan;

c) Hukuman hendaklah dilaksanakan di hadapan seorang Pengawai Perubatan Kerajaan dimana-mana tempat sebagaimana yang diarahkan oleh Mahkamah atau di suatu tempat yang ditetapkan oleh Kerajaan negeri bagi maksud itu;

d) Orang yang dilantik untuk melkasanakan hukuman itu hendaklah seorang yang adil dan matang;

e) Orang itu hendaklah menggunakan alat sebatan dengan kekuatan yang sederhana tanpa mengangkat tangannya melebihi kepalanya supaya tidak melukakan kulit pesalah;

f) Selepas mengenakan satu sebatan, dia hendaklah mengangkat alat sebatan itu ke atas dan tidak menariknya;

g) Sebatan boleh dikenakan ke seluruh bahagian tubuh kecuali muka, kepala, perut, dada atau bahagian-bahagian sulit;

h) Pesalah hendaklah memakai pakaian mengikut Hukum Syarak;

i) Jika pesalah itu lelaki, sebatan hendaklah dikenakan dalam keadaan dia berdiri, dan jika pesalah itu perempuan, dalam keadaan dia duduk;

j) Jika semasa pelaksanaan hukum sebat itu Pengawai Perubatan Kerajaan memperakui bahawa pesalah itu tidak lagi dapat menerima sebatan, sebatan itu hendaklah ditangguhkan sehingga Pengawai Perubatan itu memperakui bahawa pesalah itu sihat tubuhnya untuk menjalani baki hukuman itu.

(4) Dalam hal pesalah itu dihukum sebat sahaj, maka dia hendaklah diperlakukan seolah-olah dia dihukum dengan hukuman pemenjaraan sehingga hukuman itu dilaksanakan.

(5)Jika Pengawai Perubatan Kerajaan memperakui bahawa pesalah itu, oleh sebab umur tua, keuzuran atau apa-apa sebab lain tidak dapat menjalani hukuman sebat pada keseluruhannyaatau sebahagiannya, maka kes itu hendaklah dirujukkan kepada Mahkamah yang boleh memerintahkan hukuman itu dilaksanakan menikut cara yang difikirkannya munasabah.

Huraian-Umur tua ertinya telah mencapai lima puluh tahun atau lebih.

Masa melaksanakan hukuman sebat

126. (1) Apabila tertuduh dihukumsebat sebagai tamabahn kepada hukuman pemenjaraan, hukuman sebat itu tidaklah boleh dikenakan jika suatu rayuan dibuat dan sehingga hukuman itu disahkan oleh Mahkamah Rayuan yang berkenaan.

(2) Sebatan itu hendaklah dikenakan dengan seberapa segera yang praktik dan dalam hal suatu rayuan, dengan seberapa segera yang praktik selepas penerimaan Mahakamah Rayuan yang berkenaan yang mengesahkan hukuman itu.